ในปัจจุบัน มีการกำหนดขนาดของเส้นด้าย หรือ เรียกว่า เบอร์ด้าย เอาไว้ 2 ระบบด้วยกัน คือ ระบบตรง (Direct System) และ ระบบกลับ (Indirect System)

ระบบตรง (Direct System)

เป็นระบบที่กำหนดเบอร์ด้าย จากความสัมพันธ์ของ “น้ำหนักต่อความยาว” (Mass Per Unit Length) หน่วนที่ใช้เรียกกัน ได้แก่ เท็กซ์ (Tex) และ ดีเนียร์ (Denier) โดยมีนิยามในการกำหนด คือ

1 เท็กซ์ (Tex) แปลว่า ด้ายน้ำหนัก 1 กรัม มีความยาว 1,000 เมตร

1 ดีเนียร์ (Denier) แปลว่า ด้ายน้ำหนัก 1 กรัม มีความยาว 9,000 เมตร

เขียนเป็นสมการคณิตศาสตร์ได้ คือ

เมื่อ    M = น้ำหนักของเส้นด้าย (กรัม)

L = ความยาวเส้นด้าย (เมตร)

เมื่อ    M = น้ำหนักของเส้นด้าย (กรัม)

L = ความยาวเส้นด้าย (เมตร)

 

ระบบกลับ (Indirect System)

เป็นระบบที่กำหนดเบอร์ด้ายจาก “ความยาวต่อน้ำหนัก” (Length per Unit Mass) หน่วยที่นิยมใช้ได้แก่ Cotton Count (Ne), Metric Count (Nm), Worsted Count และ Woollen Count เป็นต้น โดยมีนิยามในการกำหนด คือ

1 Cotton Count = 1 Ne หมายถึง เส้นด้ายยาว 840 หลา หนัก 1 ปอนด์

1 Metric Count = 1 Nm หมายถึง เส้นด้ายยาว 1,000 เมตร หนัก 1 กก.

1 Worsted Count = 1’S WO หมายถึง เส้นด้ายยาว 540 หลา หนัก 1 ปอนด์

1 Woollen Count = 1’S Woollen หมายถึง เส้นด้ายยาว 256 หลา หนัก 1 ปอนด์

เขียนเป็นสมการคณิตศาสตร์ได้ คือ

เมื่อ    Ne = เบอร์ด้ายหน่วยเป็น Cotton Count (Ne)

            L = ความยาวของด้ายตัวอย่าง (หลา)

W = น้ำหนักด้ายตัวอย่าง (ปอนด์)

เมื่อ     N = เบอร์ด้าย หน่วยเป็น Metric Count (Nm)

           L = ความยาวของด้ายตัวอย่าง (เมตร)

M = น้ำหนักด้ายตัวอย่าง (กรัม)

เมื่อ      Worsted Count = เบอร์ด้ายหน่วยเป็น Worsted Count

            L = ความยาวของด้ายตัวอย่าง (หลา)

W = น้ำหนักด้ายตัวอย่าง (ปอนด์)

เมื่อ      Woolleen Count = เบอร์ด้ายหน่วยเป็น Wolleen Count

            L = ความยาวของด้ายตัวอย่าง (หลา)

W = น้ำหนักด้ายตัวอย่าง (ปอนด์)

 

เบอร์ด้ายของด้ายตีเกลียว

การนำเส้นด้ายตั้งแต่ 2 เส้นขึ้นไป มาตีเกลียวเพื่อทำเส้นด้ายตีเกลียว (Twisted Yarn) จะมีวิธีตำนวณเบอร์ด้ายดังนี้

ระบบตรง (Direct System)

เมื่อกำหนดให้           Nr = เบอร์ด้ายใหม่

N1, N2, N3, … , Nn = เบอร์ด้ายเดิมของด้ายแต่ละเส้นในระบบตรง

ระบบบกลับ (Indirect System)

เมื่อกำหนดให้           Nr = เบอร์ด้ายใหม่

N1, N2, N3, … , Nn = เบอร์ด้ายเดิมของด้ายแต่ละเส้นในระบบกลับ